جواب:
در آيين هاي هند و زردتشت، يهود، مسيحيت و اسلام اين باور وجود دارد كه در آيندة جهان فرد صالحي ظهور خواهد نمود، و در جهت زدودن ستم و نجات بشر قدم بر مي دارد و در اين راه موفق خواهد شد. همة اين ها در هدف كلّي، يعني هدايت و ارشاد و نجات بشر از ناداني و گمراهي وحدت نظر دارند. حال ممكن است در امور و اهداف جزيي و برخي از ويژگي ها ديدگاه هاي متفاوتي داشته باشند. توضيحي دربارة ظهور مهدي و مصلح آخرالزمان از نگاه اديان بزرگ را به اطلاع شما مي رسانيم.
همه پيروان اديان الهي و برخي از پيروان اديان غير الهي عقيده دارند كه در يك عصر بحراني جهان كه فساد و ظلم بيداد ميكند، نجات دهنده بزرگ و مصلح جهاني ظهور ميكند و اوضاع آشفته جهان را اصلاح نموده و عدل را گسترش ميدهد.(1) گرچه در اين كه مصلح جهاني كيست، داراي چه ويژگيهايي است، نام او چيست و منسوب به كدام ملت و دين است، اختلاف نظر دارند.(2) هر ملتي او را با لقب مخصوص و ويژگيهايي ميشناختند و او را از خودشان ميدانند. زرتشتيان او را ايراني و از پيروان زرتشت ميدانند.(3) يهوديان اورا از بني اسرائيل و عيسويان او را مسيح موعود ميخوانند .
اين مهدي و منجي در آيين هاي بزرگ بدين شرح بيان شده است.
1ـ در آيين هندو و بودا:
در آيين هندو نيز از نجات دهنده و موعود، به نام آواتا سخن به ميان آمده و در منابع هندوها در كتاب اوپانيشا دها مطرح شده است.(4) مظهر ويشنو (مظهر دهم) كه در انقضاي كلي يا عصر آهن، سوار بر اسب سفيد ظاهر ميشود، درحالي كه شمشير برهنه درخشاني به صورت ستاره دنباله دار در دست دارد. شريران را تماماً هلاك ميسازد و خلقت را از نو تجديد ميكند و پاكي را رجعت خواهد داد. مظهر دهم در انقضاي عالم ظهور خواهد كرد.(5) در يكي از كتابهاي ديگر هندوها آمده است: گردش دنيا به پادشاه عادلي در آخرالزمان تمام شود كه پيشواي ملائكه و پريان و آدميان باشد. حق همراه او است و آنچه در درياها و كوهها پنهان شده باشد، همه را به دست ميآورد. از آسمانها و زمين، آنچه باشد، خبر دهد و از او كسي بزرگتر به دنيا نيايد.(6)
در آيين بودايي كه يكي از شاخههاي كشين هندويي است، مسئله انتظار مطرح شده و شخصيت مورد انتظار بوداي پنجم ميباشد.(7)
2ـ آيين زرتشت
در آيين زرتشت سه منجي به نامهاي هوشيذر، هوشيذر ما و سوشيانس (نجات دهنده مرگ) از نسل زرتشت مطرح است. گويند: آنان پس از ديگري جهان را پر از عدل خواهند كرد. از جمله، مهمترين آنان، آخرين ايشان است كه او را سوشيانس پيروز گر ميخوانند(8) كه پس از ظهور، دين را به جهان رواج خواهد داد؛ فقر و تنگدستي را ريشه كن مي كند و مردم جهان را هم فكر، هم گفتار و هم كردار ميگرداند.(9)
3 - آيين يهود
در آيين يهود نيز از شخص موعود سخن گفته شده است. گر چه يهوديان در اين كه موعود كيست، اختلاف نظر دارند. چون يهوديان به حضرت مسيح ايمان نياوردهاند، به باور آنان موعودشان هنوز ظهور نكرده است. با اين حساب انتظار در يهوديت كيفيت ويژه مييابد، ولي آنچه يهوديان بر آن اتفاق دارند، خروج شخصي در آخر زمان است كه كوكب افروز ميباشد و روي زمين را به نور رب كريم روشن ميگرداند... يهوديان به انتظار او زمان ميگذارنند.(10) موعود كسي است كه به عدالت داوري كند و مظلومان زمين را به راستي حكم راند و گرگ با بره سكونت كرده و پلنگ با بزغاله خوابد... در تمام كوه مقدس، ضرر و فسادي ديده نشود؛ زيرا جهان از معرفت خداوند پر خواهد شد.(11)
4 - آيين مسيحيت
مسيحيان نيز در انتظار مصلح جهاني هستند و اگر چه باور دارند كه او حضرت عيسي مسيح(ع) است كه از آسمان نزول كرده و جهان را پر از عدل خواهد كرد.(12) در انجيل مرقس آمده است: پس بيدار باشيد، زيرا نميدانيد در چه وقت صاحب خانه ميآيد، در شام، يا نيمه شب، يا بانگ خروس، يا صبح! مبادا ناگهان آمده، شما را خفته يابد!.(13)
5 - آيين اسلام
يكي از مسايل بسيار مهمي كه در حوزة انديشة اسلامي قرار دارد، اعتقاد به مصلح جهاني است. ما شيعيان عقيده داريم كه مصلح جهاني امام زمان(عج) است كه در آيات (14) و روايات(15) به آن اشاره شده است.
امام زمان(عج) همان مهدي(ع) است كه جهان را پر از عدل و داد ميكند، همان گونه كه پر از ظلم شده است.(16) اعتقاد به مهدويت از معارف قطعي تمامي مذاهب اسلامي است.
ابن ابي الحديد كه از عالمان اهل سنت است ميگويد:
ميان همه فرقههاي مسلمان اتفاق قطعي است كه عمر دنيا به پايان نميرسد، مگر پس از ظهور مهدي(عج)(17)
از آنچه گذشت ميتوان نتيجه گرفت كه همه اديان الهي و برخي اديان غير الهي درخصوص مصلح جهاني اتفاق نظر دارند؛ ولي نميتوان قضاوت نمود كه مقصود آنان از مصلح جهاني امام زمان(ع) ميباشد كه در اسلام بدو اشاره شده است. گرچه برخي از نشانهها و مشخصاتي كه در ساير اديان براي مصلح جهاني ذكر شده، درباره امام زمان(ع) نيز هم خوان است.(18)
با توجه به اين كه بشارت به ظهور مصلح جهاني در اديان الهي بيان شده و مسئله ظهور حضرت مهدي(عج) در اديان الهي، پيش از تحريفشان وجود داشته، مصلح تمام اديان الهي، مهدي موعود است و مقصود دينشان همين است، اما پيروان آنها در تطبيق و تعيين مصداق به خطا رفتهاند و با توجه به آن چه بيان شد تا حدودي هدف هاي آيين هاي مذكور از مهدويت نيز روشن مي شود.
پينوشتها:
1. ابراهيم اميني، دادگستر جهان، ص 76.
2. همان؛ فريده گل محمدي آرمان، رسالت جهاني حضرت مهدي، ص 98 به بعد.
3. ابراهيم اميني، همان.
4. كتاب اوپانيشاد، ص 737.
5. معارف اسلامي در جهان معاصر، ص 245.
6. اديان و مهدويت، ص 19.
7. رسالت جهاني مهدي(عج) ص 103 - 104.
8. جاماسب نامه، ص 121، به نقل از فريده گل محمدي، همان، ص 99.
9. همان؛ اديان و مهدويت، ص 19.
10. ترجمه الملل و النحل، ج1، ص 312.
11. رسالت جهاني مهدي، ص 106.
12. رسالت جهاني مهدي(عج)، ص 109.
13. انجيل مرقس، با اقتباس از رسالت جهاني مهدي(ع) ص 109.
14. قصص (28) آيه 5.
15. بحارالانوار، ج51، ص 67 به بعد.
16. المهدي الموعود، ج2، ص 72؛ كتاب الغيبة نعماني، ص 425.
17. منتخب الاثر، ص 11 به بعد.
18. ابراهيم اميني، دادگستر جهان 76 - 77.
|
