جواب:
دجال از ريشه دجل به معناي بسيار دروغگوي حيله گر است.
خروج دجّال در منابع اهل سنت از نشانههاي بر پايي قيامت دانسته شده، ولي در كتابهاي روايي شيعه از نشانههاي ظهور حضرت مهدي(ع) است.
آن چه از ظاهر اخبار استفاده ميشود دجّال فردي است كه در آخر زمان و پيش از قيام امام مهدي(ع) خروج ميكند و غير عادي است و با انجام كارهاي شگفتانگيز جمع زيادي از مردم را ميفريبد.(1)
بسيار بزرگ و تنومند است در سحر زبردست است، در پيش او كوه سياهي است كه به نظر مردم ميآورد كه كوه نان است و در پشت سر او كوه سفيدي است كه از طريق سحر براي مردم به صورت آبهاي صاف جاري مينماياند و فرياد ميكند: اوليائي انا ربكم الاعلي؛ دوستانم من پروردگار بزرگ شمايم.
شياطين، ظالمان، منافقان، جادوگران، كفّار، فرزندان نامشروع اطراف او را گرفته و به انواع آلات لهو و لعب و ساز و... مشغول ميشوند و با اين كار بسياري از انسانهاي ضعيف الايمان را منحرف ميكنند. (9)
البته در مورد دجّال صرف نظر از ويژگيهاي او چند احتمال وجود دارد:
1- نام شخص معيني نيست، هر كسي كه با ادعاهاي پوچ و با توسّل به حيله گري و نيرنگ در صدد فريب مردم باشد دجّال است. اين كه در روايات از دجّالهاي فراوان سخن به ميان آمده اين احتمال را تقويت ميكند.
پيامبر اكرم(ص) فرمود: قيامت بر پا نميشود تا وقتي كه مهدي(ع) از فرزندانم قيام كند و مهدي(ع) قيام نميكند تا وقتي كه شصت دروغگوي حيله گر خروج كنند.(3)
2- نام فرد معيني است كه به عنوان دجّال در دوره غيبت با همان ويژگي هايي كه قبلاً متذكر شديم خروج ميكند و عدهاي را منحرف ميكند.
ظاهر بسياري از روايات بيان گر اين احتمال است.
3- احتمال هم دارد دجال كنايه از كفر جهاني و سيطره فرهنگ مادي باشد.
استكبار با ظاهري فريبنده مردم را به ويژه مسلمانان را ميفريبد و با قدرت مادي، علمي و صنعتي كه دارد مردم را مرعوب ميكند و...(4)
پينوشتها:
1. مجله حوزه، شماره 4 و 5، سال دوازدهم، ص 262.
2. منتهي الآمال، ج 2، ص 493.
3. ارشاد، ج 2، ص 371.
4. براي اطلاع بيشتر ميتوانيد از مجله حوزه شماره 4 و 5، سال دوازدهم كه به صورت كتاب مستقل به نام چشم به راه مهدي چاپ شده، مراجعه كنيد.
|
