جواب:
براي ظهور امام زمان(عج) نشانهها و علايم متعددي بيان شده است.(1) نشانههاي ظهور حضرت به نشانههاي حتمي و غير حتمي تقسيم ميشود كه در اين جا به برخي از علايم ظهور حضرت اشاره ميشود:
1 - خروج سفياني:
يكي از علائم حتمي ظهور امام زمان(عج) خروج سفياني ذكر شده است: پيش از قيام قائم(ع)مردي از نسل سفيان در منطقه شام خروج ميكند و با تظاهر به دينداري، گروه زيادي از مسلمانان را ميفريبد و به گرد خود، ميآورد و بخش گستردهاي از سرزمينهاي اسلامي را به تصرف خويش در ميآورد و بر مناطق پنجگانه شام، حمص، فلسطين، اردن قنسرين و منطقه عراق، سيطره مييابد.(2)
امام زين العابدين(ع) فرمود: ظهور حضرت قائم(ع) قطعي است؛ همان طور كه خروج سفياني قطعي است و در برابر هر قيام كنندهاي يك سفياني قيام ميكند.(3)
2 - ظهور دجال:
يكي از نشانههاي ظهور حضرت مهدي(ع) خروج دجل است. اگر چه در اين كه دجال و مشخصات آن چيست، عبارات و ديدگاهها اختلاف دارند. پيامبر اسلام(ص) فرمود: قيامت، بر پا نميشود، تا وقتي كه مهدي(ع) از فرزندانم قيام كندو مهدي قيام نميكند، تا وقتي كه شصت دروغگو خروج كنند و هر كدام بگويد: من پيامبرم.(4)
دجال از ريشه دجل به معناي دروغگوي حيله گر است. در روايات، دجالها و دروغگويان فراوان نام برده شده است.(5)
3 - درآمدن پرچمهاي سياه از خراسان:
يكي از نشانههاي ظهور امام زمان(ع) پديدار شدن پرچمهاي سياه از خراسان است. در روايان معصومان(ع) نيز ار پديدرار شدن پرچمهاي سياه به عنوان نشانههاي ظهور امام ياد شده است. امام باقر(ع) فرمود:
بيرقهاي سياهي از خراسان بيرون ميآيد و به جانب كوفه به حركت در ميآيند. پس چون مهدي(ع) ظاهر شود، اينان وي را دعوت به بيعت ميكنند.(6)
برخي احتمال دادهاند كه منظور از خروج پرچمهاي سياه از خراسان، قيام ابومسلم خراسان استكه در سال 140 ه' ق به وجود آمده است، ولي اين احتمال درست نيست، زيرا قيام ابومسلم قبل از تولد امام زمان(ع) بوده است و از نظر سند نيز قابل اعماد نيست.(7)
4 - خسوف و كسوف:
از نشانههاي ظهور، كسوف در نيمه ماه رمضان و خسوف در آخر و يا اول همان ما است. كسوف در روزهاي نخست و روزهاي آخر ماه و خسوف در روزهاي مياني ماه، طبيعي و عادي است و در طول تاريخ بارها، رخ داده است، ولي خورشيد گرفتگي و يا ماه گرفتگي در وسط ماه امر غير عادي است و رؤيت آن امكان ندارد. (8)
امام باق (ع) فرمود: دونشانه، پيش از قيام مهدي(ع) پديد خواهد آمد كه از زمان هبوط آدم(ع) در زمين بي سابقه است: گرفتن خورشيد نيمه ماه رمضان و گرفتن ماه در آخر آن. (9)
5 - فراگير شدن جهان از ظلم و ستم:
فراگير شدن ظلم و جور، از نشانههاي معروف ظهور امام زمان(ع) است. روايات متعدد، اين نشانه را بيان كرده، چنان كه اين حديث معروف به سندهاي گوناگون بيان شده است: يملأ اللَّه به الار قسطاً و عدلاً بعد ما ملئت ظلماً و جوراً؛(10) خداوند به وسيله ظهور مهدي(ع) زمين را پر از عدل و داد ميسازد. پس از آن كه از ظلم و ستم پر شده باشد.
علامه مجلسي از امام صادق(ع) آورده است كه بيش از يك صد نوع گناه و انحراف اخلاقي، اجتماعي و فرهنگي كه در زمان غيبت دامن گير جوامع اسلامي ميشود، پيش گويي شده است.(11)
6 - صيحه آسماني:
يكي از نشانههاي ظهور صيحه آسماني بيان شده است كه ظاهرا در هنگام ظهور امام زمان(ع) از آسمان شنيده ميشود.(12) و همه مردم آن را ميشنوند. در روايات تعبيرهاي: نداء و صوت نيز به كار رفته است كه شايد اشاره به صيحه آسماني باشد و يا نشانههاي جداگانه هستند. امام باقر (ع) فرمود: ندا كنندهاي از آسمان، نام قائم را ندا ميكند. پس هر كه در شرق و غرب است، آن را ميشنود. از وحشت اين صدا، خوابيدهها بيدار، ايستادگان نشسته و نشستگان، بر دو پاي خويش ميايستند.
بيان اين نكته ضروري است كه نشانههاي ظهور امام زمان(ع) منحصر به علايم فوق الذكر نيست، بلكه نشانههاي ديگر مانند خروج يماني،(13) قتل نفس زكيه،(14)خروج يأجوج و مأجوج، (15) طلوع خورشيد از مغرب، (16) جنگهاي خونين،(17) و.... نيز بيان شده است.
در خصوص مكان ظور امام زمان(عج) بايد گفت: آنچه كه از بيشتر روايات استفاده ميشود آن است كه آن حضرت در مكه ظهور ميكند. امام صادق(ع) فرمود: ان القائم منّا منصور بالرعب، مويد بالنصر فعند ذلك خروج قائمنا، فاذا خرج سند ظهره الي الكعبه و اجتمع ثلثمأه و ثلثه عشر(18)
امام باقر(ع) نيز فرمود: قائم با سيصد و سيزده مرد از يارانش در ذي طُوي (19) منتظر قيام است تا موقعي كه به حجر الاسود تكيه زند و پرچم آويخته را به اهتزاز درآورد.(20)
پي نوشتها:
1 - بحار الانوار، ج 52، از ص 181 به بعد؛ نعماني، كتاب الغيبه، ص 282؛ شيخ طوسي، كتاب الغيبه، ص 442.
2 - مجله حوزه، ويژه امام زمان، ص 248؛ ابراهيم اميني، دادگستر جهان، ص 221.
3 - بحار الانوار، ج 52، ص 182.
4 - ارشاد مفيد، ج 2، ص 371، سنن داود، ج 4، ص 115.
5 - مجله حوزه، ويژه امام زمان، ص 263.
6 - شيخ طوسي، كتاب الغيبه، ص 52؛ بحار الانوار، ج 52، ص 217.
7 - مجله حوزه، ويژه نامه امام زمان(ع)، ص 269.
8 - همان، ص 270.
9 - كتاب الغيبه، نعماني، ص 271.
10 - كنز العمال، ج 14، ص 264؛ ينابيع الموده، ص 448.
11 - بحار الانوار، ج 52، ص 256 - 260.
12 - كتاب الغيبه، نعماني، ص 254.
13 - تاريخ غيبت كبري، ص 252؛ مجله حوزه ويژه نامه امام زمان، ص 254.
14 - منتخب الاثر، ص 459.
15 - همان، ص 461.
16 - وافي، ج 2، ص 446.
17 - بحار الانوار، ج 52، ص 246.
18 - صافي گلپايگاني، منتخب الاثر، ص 578.
19 - ذي طوي كوهي در مجاور مكه است.
20 - مهدي موعود، ص 1097.
|
