جواب:
از برخي روايات استفاده ميشود كه امام زمان(ع) از مكه ظهور ميكند[1] و در شهر كوفه حكومت تشكيل ميدهد و محل حكمراني او مسجد جامع كوفه ميباشد و محل تقسيم غنائم و بيت المال مسجد سهله است.[2]
امام باقر(ع) فرمود: گويا حضرت قائم(ع) را مي نگرم كه از مكه به همراه پنج هزار از فرشته در حالي كه جبرئيل سمت راست و ميكائيل سمت چپ و مؤمنان پيش روي او هستند، به نجف آمده و لشكر به شهرها مي فرستد.[3]
از اين روايات استفاده ميشود كه مركز حكومت امام زمان(ع) شهر كوفه و مركز داوري حضرت، مسجد جامع كوفه است. البته نمي توان محل داروي امام زمان(ع) را منحصر به مسجد جامع كوفه دانست، زيرا ساختار حكومت جهاني اقتضا ميكند كه مراكز متعددي جهت داوري وجود داشته باشد؛ ولي آنچه از آموزه هاي ديني استفاده ميشود آن است كه مركز داوري امام زمان(ع) مسجد كوفه است.
در خصوص چگونگي قضاوت امام زمان(ع) بايد گفت: به گونة معيّن نمي توان در اين خصوص اظهار نظر نمود، زيرا روايات در اين خصوص اختلاف دارند و تشكيل چنين حكومتي پيشينه نداشته است تا چگونگي قضاوت در آن مشخص باشد.
به يك اعتبار دو دسته روايات در خصوص چگونگي حكومت، به ويژه داوري امام زمان(ع) وجود دارد كه برخي از آنها دلالت دارند كه امام زمان(ع) بر خلاف سيره پيامبر(ص) داوري ميكند.[4] امام باقر(ع) فرمود: هنگامي كه قائم ظهور مي كند، شيوه هاي نو و كتاب جديد و روش هاي تازه مي آورد، و در قضاوت روش جديدي دارد....1[5]
امام صادق(ع) فرمود: إذا قام القائم جاء بأمرٍ غير الّذي كان.2[6]
دسته دوم از روايات دلالت دارند كه امام زمان(ع) مانند پيامبر اسلام(ص) داوري ميكند. امام صادق(ع) فرمود: راه و روش اوچون پيامبر(ص) است، يعني هر چه را پيش از او باشد، ويران مي كند، چنان كه پيامبر [نظام] جاهليت را ويران ساخت، و اسلام را از نو مي سازد.[7]
اين دودسته روايات به حسب ظاهر تعارض و اختلاف دارند. به نظر ميرسد روايات دستة دوم با روايات دستة اوّل قابل جمع بوده و تعارض رفع مي شود؛ زيرا روايات دستة اوّل، ناظر بر آن است كه قبل از ظهور امام زمان(ع) دستورهاي دين فراموش شده و بدعت ها ظهور كرده و در تفسير و تبيينِ معارف دين، تحريف صورت گرفته و تصور مردم از دين چيز ديگري است،از اين رو برخي تصور مي كنند امام زمان(ع) دين جديد آورده است. امام زمان(ع) غبار از چهرة دين بر ميداد و بدعت زدايي ميكند و اسلام را آن گونه كه هست، تبيين و تفسير ميكند. تفسير دين و اجراي آن توسط امام زمان(ع) موجب ميشود كه اين فكر به وجود آيد كه بر خلاف سنت
پيامبر عمل ميكند، زيرا آنچه مردم از دين برداشت مي كردند، بر خلاف چيزي است كه امام زمان(ع) عمل ميكند. بر اين اساس روايات دستة اوّل ناظر بر تفكر مردم نسبت به دين است، ولي روايات دستة دوم ناظر بر ان است كه دين شفاف شده و چهرة غبار از دين برداشته است.
در حقيقت روايات دوم مفسّر روايات دستة اوّل است. واقعيت اين است كه امام زمان(ع) بر اساس سنت پيامبر داوري مي كند، زيرا امام زمان(ع) همان دستورهاي دين را اجرا ميكند كه پيامبر اسلام(ص) اجرا مي نمود؛ در عين حال داوري امام زمان مبتني بر سه شاخصة زير ميباشد:
الف) قاطعيت
ب) بهره گيري از قوانين اسلامي
ج) عدالت.
تذكر: لطفاً سعي كنيد سؤالات خود را مستقيماً به آدرس: قم، ص . پ 197 - 37185 واحد پاسخ به سؤالات بفرستيد تا سريع تر جواب را دريافت نماييد.
[1]شيخ مفيد، ارشاد، (مترجم) ص 353؛ بحارالانوار، ج 53، ص 279.
[2]مهدي موعود (ترجمة ج 13 بحارالأنوار)، ص 1159.
[3]شيخ مفيد، پيشين، ص 354؛ لطف الله صافي، منتخب الاثر، ص 575.
[4]ابراهيم نعماني، كتاب الغيبه، ص 231.
[5]همان، ص 253.
[6]بحارالأنوار،ج 53، ص 332.
[7]كتاب الغيبه نعماني، ص 231.
|
