جواب:
همه پيروان اديان الهي و برخي از پيروان غير اديان الهي عقيده دارند كه در يك عصر بحراني جهان كه فساد و ظلم بيداد ميكند، نجات دهنده بزرگ و مصلح جهاني ظهور ميكند و اوضاع آشفته جهان را اصلاح نموده و عدل را گسترش ميدهد.(1) گرچه در اين كه مصلح جهاني كيست، داراي چه ويژگيهايي است، نام او چيست و منسوب به كدام ملت و دين است، اختلاف نظر دارند.(2) هر ملتي او را با لقب مخصوص و ويژگيهايي ميشناخته و او را از خودشان ميدانند. زرتشتيان او را ايراني و از پيروان زرتشت ميدانند.(3) جهودان، از بني اسرائيل و عيسويان او را مسيح موعود ميخوانند .
در اين جا به برخي از اديان اشاره ميشود كه در آنها از مصلح جهاني سخن گفته شده است:
1 - آيين زرتشت
در آيين زرتشت سه منجي به نامهاي هوشيذر، هوشيذر ما و سوشيانس (نجات دهنده مرگ) از نسل زرتشت مطرح است. گويند: آنان پس از ديگري جهان را پر از عدل خواهند كرد. از جمله، مهمترين آنان، آخرين ايشان است كه او را سوشيانس پيروز گر ميخوانند(4) كه پس از ظهور، دين را به جهان رواج خواهد داد؛ فقر و تنگدستي را ريشه كن كرده و مردم جهان را هم فكر، هم گفتار و هم كردار ميگرداند.(5)
2 - آيين هندي
در آيين هندو نيز از نجات دهنده و موعود، به نام آواتا سخن به ميان آمده و در منابع هندوها در كتاب اوپانيشا مطرح شده است.(6) مظهر ويشنو (مظهر دهم) كه در انقضاي كلي يا عصر آهن، سوار بر اسب سفيد ظاهر ميشود، درحالي كه شمشير برهنه درخشاني به صورت ستاره دنباله دار در دست دارد. شريران را تماماً هلاك ميسازد و خلقت را از نو تجديد ميكند و پاكي را رجعت خواهد داد. مظهر دهم در انقضاي عالم ظهور خواهد كرد.(7) در يكي از كتابهاي ديگر هندوها آمده است: گردش دنيا به پادشاه عادلي در آخرالزمان تمام شود كه پيشواي ملائكه و پريان و آدميان باشد. حق همراه او است و آنچه در درياها و كوهها پنهان شده باشد، همه را به دست ميآورد. از آسمانها و زمين، آنچه باشد، خبر دهد و از او كسي بزرگتر به دنيا نيايد.(8) در آيين بودايي كه يكي از شاخههاي كشين هندويي است، مسئله انتظار مطرح شده و شخصيت مورد انتظار بوداي پنجم ميباشد.(9)
3 - آيين يهود
در آيين يهود نيز از شخص موعود سخن گفته شده است. گر چه يهوديان در اين كه موعود كيست، اختلاف نظر دارند. چون يهوديان به حضرت مسيح ايمان نياوردهاند، موعود آنان هنوز ظهور نكرده است. با اين حساب انتظار در يهوديت كيفيت ويژه مييابد، ولي آنچه يهوديان بر آن اتفاق دارند، خروج شخص در آخر زمان است كه كوكب افروز ميباشد و روي زمين را به نور رب كريم روشن ميگرداند... يهوديان به انتظار او زمان ميگذارنند.(10) موعود كسي است كه به عدالت داوري كند و مظلومان زمين را به راستي حكم راند و گرگ با بره سكونت كرده و پلنگ با بزغاله خوابد... در تمام كوه مقدس، ضرر و فسادي ديده نشود؛ زيرا جهان از معرفت خداوند پر خواهد شد.(11)
4 - آيين مسيحيت
مسيحيان نيز در انتظار مصلح جهاني هستند و اگر چه باور دارند كه او حضرت عيسي مسيح(ع) است كه از آسمان نزول كرده و جهان را پر از عدل خواهد كرد.(12) در انجيل مرقس آمده است: پس بيدار باشيد، زيرا نميدانيد در چه وقت صاحب خانه ميآيد، در شام، يا نيمه شب، يا بانگ خروس، يا صبح! مبادا ناگهان آمده، شما را خفته يابد!.(13)
5 - آيين اسلام
همان طور كه ميدانيد و اشاره كردهايد، يكي از مسايل بسيار مهمي كه در اسلام نيز بدان پرداخته شده، مصلح جهاني است. ما شيعيان عقيده داريم كه مصلح جهاني امام زمان(عج) است كه در آيات (14) و روايات(15) بدو اشاره شده است.
امام زمان(عج) همان مهدي(ع) است كه جهان را پر از عدل و داد ميكند، همان گونه كه پر از ظلم شده است.(16) اعتقاد به مهدي(عج) از بديهات تفكر شيعي است. انديشمندان اهل سنت نيز باور دارند كه جهان در انتظار حضرت مهدي(عج) است.
ابن ابي الحديد كه از عالمان اهل سنت است ميگويد:
ميان همه فرقههاي مسلمان اتفاق قطعي است كه عمر دنيا به پايان نميرسد، مگر پس از ظهور مهدي(عج)(17)
از آنچه گذشت ميتوان نتيجه گرفت كه همه اديان الهي و برخي اديان غير الهي درخصوص مصلح جهاني اتفاق نظر دارند؛ ولي نميتوان قضاوت نمود كه مقصود آنان از مصلح جهاني امام زمان(ع) ميباشد كه در اسلام بدو اشاره شده است. گرچه برخي از نشانهها و مشخصاتي كه در ساير اديان براي مصلح جهاني ذكر شده، درباره امام زمان(ع) نيز هم خوان است.(18)
با توجه به اين كه بشارت به ظهور مصلح جهاني در اديان الهي بيان شده و مسئله ظهور حضرت مهدي(عج) در اديان الهي، پيش از تحريفشان وجود داشته، مصلح تمام اديان الهي، مهدي موعود است و مقصود دينشان همين است، اما پيروان آنها در تطبيق و تعيين مصداق به خطا رفتهاند.
پينوشتها:
1 - ابراهيم اميني، دادگستر جهان، ص 76.
2 - همان؛ فريده گل محمدي آرمان، رسالت جهاني حضرت مهدي، ص 98 به بعد.
3 - ابراهيم اميني، همان.
4 - جاماسب نامه، ص 121، به نقل از فريده گل محمدي، همان، ص 99.
5 - همان؛ اديان و مهدويت، ص 19.
6 - كتاب اوپانيشاد، ص 737.
7 - معارف اسلامي در جهان معاصر، ص 245.
8 - اديان و مهدويت، ص 19.
9 - رسالت جهاني مهدي(عج) ص 103 - 104.
10 - ترجمه الملل و النحل، ج1، ص 312.
11 - رسالت جهاني مهدي، ص 106.
12 - رسالت جهاني مهدي(عج)، ص 109.
13 - انجيل مرقس، با اقتباس از رسالت جهاني مهدي(ع) ص 109.
14 - قصص () آيه 5.
15 - بحارالانوار، ج51، ص 67 به بعد.
16 - المهدي موعود، ج2، ص 72؛ كتاب الغيبة نعماني، ص 425.
17 - منتخب الاثر، ص 11 به بعد.
18 - ابراهيم اميني، دادگستر جهان 76 - 77.
|
