جواب:
قبل از پاسخ شايان ذكر است كه ترتيب ، نظم و عده آيات در هر سوره در زمان حيات پيامبر اكرم ( ص ) و با دستور آن بزرگوار انجام شده است و توقيفي است وبايد آن را تعبدا پذيرفت هر سوره با فرود آمدن ( ( بسم الله الرحمن الرحيم ) ) آغازمي شد و آيات به ترتيب نزول در آن ثبت مي گرديد تا موقعي كه ( ( بسم الله ) ) ديگري نازل گردد و سوره ديگري آغاز شود .اين نظم طبيعي آيات بود .گاهي اتفاق مي افتاد پيامبر اكرم - با اشاره جبرييل - دستور مي داد تا آيه اي را بر خلاف نظم طبيعي در سوره ديگر قرار داده شود؛ مانند آيه 281 سوره بقره بنابراين ثبت آيات در سوره ها چه با نظم طبيعي يا نظم دستوري ، توقيفي است و با نظارت ودستور خود پيامبر اكرم ( ص ) انجام گرفته است و بايد از آن پيروي نمود .ولي درباره نظم و ترتيب سوره ها، بيشتر محققان بر اساس روايات وارد شده در اين باره برآنند كه جمع و ترتيب سوره ها بعد از وفات پيامبر براي نخستين بار به دست علي ( ع ) انجام گرفت كه داراي ويژگي هاي ذيل بود .1- ترتيب دقيق سوره ها، طبق نزول آنها، مكي پيش از مدني در اين مصحف رعايت شده بود،ضمن اين كه ترتيب آيات و سير تاريخي آنها هم روشن شوده بود .2- در اين مصحف قرايت آيات ، طبق قرايت پيامبر اكرم ( ص ) كه اصيل ترين قرايت بود،ثبت شده بود .3- اين مصحف مشتمل بر تنزيل و تاويل بود؛ يعني موارد نزول ومناسبت هايي را كه موجب نزول آيات و سوره ها بود توضيح مي داد؛ البته درحاشيه مصحف اين حواشي بهترين وسيله بر آن فهم معاني قرآن و رفع بسياري از مبهمات بود و داراي برداشت هاي كلي و جامع از موارد خاص آيات بود كه در فهم آيه ها بسيار موثر بود .با توجه به اين مطالب و اين كه ترتيب آيات در زمان حضرت رسول اكرم ( ص ) انجام گرفته و قرآن كنوني از نظر ترتيب آيات به همان صورت است روشن مي شود كه فهم ما از آيات تفاوت چنداني با گذشته ندارد.البته بايد اذعان داشت كه نپذيرفته شدن مصحف حضرت علي ( ع ) از سوي خلفا باعث شد كه مسلمانان از دقايق و شرح و تفسيرهايي كه در حواشي آيات بود محروم شوند .( تاريخ قرآن ، آيه الله معرفت ، ص 84، انتشارات سمت )
|
