بازگشت

گروه: رجعت
 
 
مرکز پاسخگو:مركز فرهنگي نهاد رهبري در دانشگاه ها
موضوع اصلي:كلام و دين پژوهي
موضوع فرعي:دوران رجعت
سؤال:مسأله رجعت امام زمان(عج) را كاملا توضيح بفرماييد.
جواب:

1- رجعت به معني عودت، بازگشت است. در اينجا به معني بازگشت به سوي دنيا مي باشد و در اصطلاح معني رجعت از نظر علما و دانشمندان شيعه چنين است كه مي گويند، پيش از قيام قيامت در ادامه حكومت حضرت مهدي(ع) به ترتيب، دوران رجعت هر يك از ائمه هدا(ع) فرا رسد و جمعي از نيكان بسيار نيك از هر دوران و هم چنين بدكاران بسيار بد از هر زمان به دنيا بازگردند. نيكان براي ديدن دولت كريمه اهل بيت و رسيدن به آرزوي حكومت عدل و داد و بدكاران از براي عقوبت و عذاب دنيا كه سزاي اعمال خود را در اين دنيا نديده اند. 2- مسأله رجعت امري حتمي است و به وقوع خواهد پيوست و در اين باره اسناد و مدارك قرآني و بيان مفسران كه آيات بسياري را درباره رجعت در مقام تأويل بيان كرده اند و هم چنين احاديث بسياري قريب به دويست روايت به طور تواتر در اين مورد موجود است؛ به چند مورد از آيات و روايات مربوط به رجعت اشاره مي شود. الف) {A{/Bيَوْمَ نَحْشُرُ مِنْ كُلِّ أُمَّةٍ فَوْجاً مِمَّنْ يُكَذِّبُ بِآياتِنا فَهُمْ يُوزَعُونَ {w2-12w}{I27:83I}/}A}؛ {Mروزي كه مبعوث گردانيم از هر امتي فوجي از آنها كه تكذيب مي كنند به آيات ما پس ايشان بازداشته خواهند شدM}، {V(نمل، آيه 83)V}. در بعضي از تفاسير مثل تفسير علي بن ابراهيم آمده است. منظور از «آيات» در آيه شريفه اميرالمؤمنين و ائمه(ع) است، {V(تفسير نورالثقلين، ج 4، ص 69، نقل از تفسير علي بن ابراهيم)V}. ب ) {A{/Bقالُوا رَبَّنا أَمَتَّنَا اِثْنَتَيْنِ وَ أَحْيَيْتَنَا اِثْنَتَيْنِ...{w1-7w}{I40:11I}/}A}؛ {Mدر آن حال كافران گويند پروردگارا تو دو بار ما را بميراندي و دو بار زنده كردي...M}، {V(غافر، آيه 11)V}. اين آيه درباره اهل كفر در رستاخيز است و بيان قول ايشان مي باشد. علي بن ابراهيم از امام صادق و امام باقر(ع) روايت كرده است كه فرمودند، اين آيه در رجعت است و مخصوص طايفه اي است كه پس از مردن، زنده مي شوند و بازگشت مي كنند آنگاه مي ميرند و در قيامت زنده مي شوند، {V(تفسير لاهيجي، ج 3، ص 900)V} و آيات 243 از سوره بقره و آيه 39 از سوره يونس و... به اين موضوع (رجعت) دلالت دارد. و اما احاديث: الف) امام صادق(ع) مي فرمايد: {Hان الرجعة ليست بعامة و هي خاصة لايرجع الا من محض الايمان محضاً او محض الشرك محضاًH}؛ {Mرجعت همگاني نيست بلكه خاص است و فقط كساني به دنيا باز مي گردند كه مؤمن خالص يا مشرك محض باشندM}، {V(ميزان الحكمه، ج 4، ص 1984، ح 6941)V}. ب ) در رجعت اولين كسي كه زمين بر او شكافته مي شود، امام حسين(ع) مي باشد. امام صادق(ع) مي فرمايد: {Hاول من تنشق الارض عنه و يرجع الي الدنيا الحسين بن علي(ع)H}؛ {Mنخستين كسي كه قبر به روي او شكافته مي شود و به دنيا برمي گردد حسين بن علي(ع) است M}. و همچنين در روايت آمده است كه امام باقر(ع) به بكيربن اعين فرمود: رسول خدا و علي رجعت خواهند كرد، {V(ميزان الحكمه، ج 4، ص 1982، ح 6932 و 6933 - سفينةالبحار، ج 3، ص 315)V}. ج ) از حضرت رضا(ع) نقل شده است: مأمون به امام رضا عرض كرد: اي ابالحسن نظر شما درباره رجعت چيست. حضرت فرمود: حقيقت دارد. در ميان امت هاي پيشين نيز وجود داشته است و قرآن از آن سخن به ميان آورده و رسول خدا(ص) فرموده است هر چه در امت هاي گذشته بوده در ميان اين امت نيز عيناً و مو به مو پيش خواهد آمد، {V(ميزان الحكمه، ج 4، ح 6927، ص 1980)V}. 3- و اين كه در روايت وارد شده است كه از عمر دنيا فقط يك روز باقي مانده باشد خداي تعالي آن روز را طولاني مي كند تا حضرت حجت(عج) ظهور كند: اولاً، اين روز از روزهاي دنيا است، چون كه ظهور آن حضرت و دولت كريمه اهل بيت(ع) قبل از قيام قيامت است. ثانياً، منظور معصوم(ع) از اين سخن اين است كه ظهور حتمي و قطعي است و در مقام تأكيد به امر ظهور اين مطلب را فرموده است، بدين معنا كه امام ظهور خواهند كرد و جاي انكاري نيست، اگر از عمر دنيا يك روز مانده باشد. بنابراين مقصود روايت اين است كه ظهور امام(عج) در روز آخر دنيا اتفاق مي افتد، بلكه صرفاً در مقام بيان حتميت ظهور آقا مي باشد والا بنا بر روايات رجعت و روايات پيرامون وقايع بعد از ظهور امام زمان(عج) بي شك دوران ظهور و بعد از آن طولاني خواهد بود. خلاصه سخن : 1- رجعت از مسلمات مذهب شيعه مي باشد و پيرامون آن دلايل متعددي وجود دارد. 2- رجعت؛ يعني، بعضي از انسان هايي كه قبل از ظهور امام(عج) از دنيا رفته اند به زندگي دنيوي باز مي گردند، يكي از گروه هايي كه رجعت مي كنند، ائمه(ع) مي باشند. براي مطالعه بيشتر ر.ك: 1- رجعت از نظر شيعه، نجم الدين طبسي 2- رجعت، محمد باقر بهبودي