بازگشت

گروه: مهدويت
 
 
مرکز پاسخگو:مركز فرهنگي نهاد رهبري در دانشگاه ها
موضوع اصلي:كلام و دين پژوهي
موضوع فرعي:هدايت معنوي-تجربه پذيري معنويات
سؤال:آيا اموري همچون هدايت معنوي امام زمان(ع) رفع بلا با صدقه و امثال اينهاتجربه پذيرند
جواب:

در اين مورد شما گرفتار نوعي اشتباه در تلقي مفاهيمي چون هدايت، عنايت هاي امام عصر(ع) و امثال آن شده ايد. البته اين اشتباه را بسياري از مردم مرتكب مي شوند و همين موجب خطاهاي بسياري در انتظاراتشان مي شود. آنگاه برخي به خاطر نيافتن آنچه در سر پرورانده اند به گمراهي و بي اعتقادي كشيده مي شوند. برخي به تفسير غلط از يافته ها پرداخته و امور نامربوط را مطابق ذهنيات و توقعات خود تفسير مي نمايند. بعضي نيز بي توجه از كنار مسأله مي گذرند. شايان توجه اين است كه بايد تلقي درستي از هدايت و عنايات امام عصر(ع) داشت. هدايت امري نيست كه بتوان به طور كامل و در هر شرايطي مورد تجربه قرار داد. به عبارت ديگر ابزار تجربه ناتوان تر از آن است كه بتواند فراتر از روابط بين پديده هاي فيزيكي و مادي قدم نهد. اموري مانند هدايت و امدادهاي غيبي، هر چند در مواردي كاملاً مشهود و ملموس جلوه مي كند، ولي در آن موارد هم يك تجربه ساده نيست، و به همه موارد هم قابل سرايت نمي باشند. اين مسأله در بسياري از مسائل ديني و متافيزيكي هست. مثلاً بارها و بارها شنيده ايم كه صدقه رفع بلا مي كند. ممكن است كسي بگويد من همه روزه صدقه مي دهم ولي هرگز رفع بلا را تجربه نكرده ام، بلكه برعكس بر اثر فلان حادثه پايم شكست. در اينجا جواب روشن است كه دفع و رفع بلا تجربه پذير نيست، زيرا هيچكس نمي داند در طول شبانه روز چه اتفاقاتي زمينه رخ دادن داشته و صدقه آن را دفع نموده است. و يا حتي اگر به مصيبتي گرفتار آيد نمي تواند آن را ناقض حديث پيامبر(ص) بشمارد، زيرا چه بسا حادثه ناگوارتري در انتظار او بوده و صدقه آن را كاهش داده است. هدايت نيز اقسام مختلفي دارد، در مثل هم اكنون شما نمي دانيد چه مرتبه اي از هدايت يا ضلالت در انتظارتان بوده و توسلات و خواسته هاي شما چه نقشي در تغيير آن مسأله ايفاء كرده است. عنايت و هدايت امام عصر(ع) نيز اشكال مختلفي دارد. گاهي ممكن است با القاء به ذهن شما كه فلان كتاب را بخوانيد يا با فلان شخص يا مؤسسه تماس حاصل كنيد، زمينه هايي را براي رشد فكري و ايماني شما فراهم آورده باشند. اما آيا شما هرگز احساس خواهيد كرد كه اين مسأله با عنايت و هدايت آن حضرت صورت گرفته است؟ يا حتي اگر به شما گفته باشند كه با چهل هفته جمكران رفتن به ديدار آن حضرت نائل مي شويد، معلوم نيست كه چنين چيزي واقعاً تحقق نيافته باشد. يعني ممكن است آن حضرت را ديده و نشناخته باشيد. البته اينكه آيا مي توان با چنين عملي موفق به زيارت ايشان شد يا نه مورد ترديد است و نص ديني استواري در اين زمينه وجود ندارد. بنابر اين چنان نيست كه شما فقدان عنايت و هدايت امام زمان(ع) را تجربه كرده باشيد، بلكه آنچه هست تجربه نكردن اين هدايت به جهت نقص ابزار تجربه است. انتظار تجربه پذيري همه گزاره هاي ديني در واقع برآيند نگرشي آمپريستي (Amprisism) و پوزيتويستي (Positivism) است كه از منظر معرفت شناختي (#pistemologic) باطل و بي اساس است.