جواب:
{Tبخش اول:T} احاديثي كه علائم ظهور حضرت مهدي(عج) را بيان مي كنند به نوبه خود بسيارند. بخشي از آنها به سندهاي مختلف از ناحيه پيامبر(ص) و بخشي ديگر هم از سوي امامان(ع) نقل شده اند. اهل سنت و تشيع به برخي از آنها در جاي خود اشاره كرده اند. اما آنچه كه مهم است و بايد به آن توجه نمود، علائم ظهور و نوع آن علائم است. به نظر مي رسد در برخي كتب ميان علائم ظهور قيامت و علائم ظهور امام خلط صورت گرفته و يكسان انگاشته شده اند و حال آن كه ميان اين دو تفاوت هست. از باب نمونه در حديثي عبارت «اشراط الساعة» به كار رفته، ولي از علائم ظهور مهدي(عج) تلقي شده است، {V(منتخب الاثر، ص 432)V} به همين جهت مي بينيم پديده طلوع آفتاب از مغرب كه به نظر شيعه از علائم ظهور مهدي(عج) است در نظر عامه از علائم قيامت شمرده مي شود، {V(جلالي حسيني، سيد محمد جواد، احاديث المهدي من مسند احمد بن حنبل، چاپ مؤسسه نشر اسلامي، ص 28)V}. در اين كتاب اخير علامات ذيل حتمي شمرده شده است: خروج دجال، نداء آسماني، خروج سفياني، فرو رفتن ارتش سفياني در سرزمين بيداء، قتل نفس زكيه و علامات ذيل هم غيرحتمي محسوب شده است: طلوع آفتاب از مغرب، خروج يماني از يمن و خروج آتش از مشرق و باقي ماندن آن تا سه روز يا 7 روز، {V(همان)V}. به هر حال آنچه كه مهم است توجه به علائم ظهور و نوع آنهاست. بخشي از اينها به وقوع پيوسته است از جمله آنها: انقطاع ملك بني عباس، انهدام كعبه به دست قرامطة به سال 337 ه، ظهور ستاره دنباله دار و خراب شدن بصره، {V(همان، ص 29)V} و بخشي از آنها به آينده موكول شده است از اين رو مي گوييم: در احاديث اسلامي به يك سلسله علامت ها اشاره شده كه برخي نشانه هاي كلي اند و بعضي نشانه هاي جزئي كه بيشتر شكل يك پيشگويي اعجازآميز را دارد. در اينجا به سه نشانه بزرگ از هر دو قسمت اشاره مي كنيم: الف) فراگير شدن ظلم و فساد؛ اين موضوع در بسياري از روايات اسلامي تحت عنوان «كما ملئت ظلماً و جوراً؛ همانگونه كه جهان از ظلم و ستم پر شده باشد» آمده است. مفاسد و مظالم فوق را به سه گروه مي توان تقسيم كرد: 1- مسائل حقوقي و حكومت ها مانند: گسترش ستم، پيروزي حاميان باطل، عدم آزادي بيان و عمل براي مؤمنين، توسعه رشوه خواري، صرف سرمايه هاي عظيم در مصارف بيهوده، پيشي گرفتن هزينه هاي جنگي بر هزينه هاي عمراني و... 2- مسائل اخلاقي مانند: گسترش تملق، چشم هم چشمي ها، تن دادن مردان به كارهاي پست، گسترش سرگرمي هاي ناسالم، رياكاري، پارتي بازي و ارزيابي شخصيت افراد به حجم ثروت و... 3- مسائل ديني و مذهبي مانند: تفسير به رأي، جهت گيري هاي شخصي در مسائل مذهبي، ازدحام افراد آلوده در مساجد، اهميت فوق العاده به تزئين آنها، خالي شدن آنها از محتوا، كوچك شمردن نماز. البته ذكر اين نكته ضروري است كه لزومي ندارد اين مفاسد در تمام نقاط جهان آشكار گردد بلكه معيار چهره نوعي مردم است. خواه در شرق يا در غرب. {Tب ) ظهور دجال پرتزوير و حيله گر و سفياني تخريب گر:T} درباره هر دو روايات زيادي در كتب حديث نقل شده است. به عنوان نمونه درباره دجال در حديثي از پيامبر(ص) مي خوانيم: «هر پيامبري بعد از نوح قوم خود را از فتنه دجال برحذر داشت من نيز شما را برحذر مي دارم» درباره سفياني هم در حديثي از امام علي بن الحسين(ع) مي خوانيم: «ظهور سفياني از مسائل حتمي و مسلم است و در برابر هر قيام كننده اي يك سفياني وجود دارد». تذكر اين نكته مهم است كه ميان علمائ اختلاف است در اين كه مفاد اين روايات آيا ناظر به شخص معين است يا ناظر به عنوان حكمي و توصيفي است كه با برنامه هاي معين افرادي مظهر آن خواهند بود، {V(مهدي انقلابي بزرگ، مكارم شيرازي)V}. {Tبخش دوم:T} براي تشخيص حضرت مهدي(عج) از مدعيان دروغين مي توان به نكات ذيل اشاره كرد: 1- پيامبران و امامان(ع) عموماً براي معرفي خود نياز به معجزه داشته اند. چنان كه آن حضرت نيازي بدان پيدا كند حتماً اقدام به عمل معجزه خواهد نمود. گرچه احاديث رسيده صريحاً در اين موضوع مطلبي بيان نداشته است. البته تذكر نكته اي لازم است و آن اين كه، گرچه در نظر شيعه نص و تصريح از ناحيه پيامبر(ص) از لوازم شناخت امام مطرح است اما اگر ادعاي امامت از جانب كسي به همراه اظهار معجزه صورت بگيرد، اين مسأله به نوبه خود مي تواند دليل و قرينه بر امامت آن شخص تلقي گردد. 2- نشانه هاي قبل از قيام مي تواند براي معرفي آن حضرت كافي باشد و نيازي به معرف ديگري مانند - معجزه خاصي - نباشد. آن علامت ها عبارتند از: رويدادهاي آسماني مانند: خسوف و كسوف در غير وقت طبيعي، صيحه آسماني، اعلان آسماني در ظهور و حوادث اجتماعي مانند: ظهور دجال و خروج سفياني، فرو بردن زمين ارتش سفياني را در بياني ميان مكه و مدينه، كشته شدن نفس زكيه در مسجد الحرام ميان ركن و مقام. به هر حال اين علامت ها در مجموع مي تواند دليل بر تشخيص امام زمان(عج) بوده باشد يعني كسي كه پس از اين علائم به صورت آشكار در مسجدالحرام به عنوان قائم آل محمد(ص)، مردم را به سوي فرد دعوت كند جز مهدي موعود(عج) كسي ديگر نمي تواند باشد. زيرا غير از او هر كس باشد رسوا خواهد شد. در همين زمينه حديثي از امام صادق(ع) در كتاب اصول كافي (ج 1، ص 340، ح 20) اين چنين آمده است: «امام صادق(ع) فرمود: براي صاحب اين امر دو غيبت است در يكي از آنها به سوي خانواده اش باز مي گردد و در ديگري گفته خواهد شد به هلاكت رسيده است. در كدام بيابان رفته است؟ گفتم: اگر چنين پيش آمدي شد چه كنيم؟ فرمود: اگر كسي آن را ادعا كرد از او سؤالاتي كنيد (اگر در ادعا راست باشد) جواب خواهد داد». افزون بر آن آنچه كه در كتاب اصول كافي، ج 2 ،ص 15 عنوان ذيل هم آمده: آنچه ادعاي امامت راستگو را از دروغگو معلوم مي كند، سخن ما را تأكيد مي كند. ر.ك: كشف المراد، ص 370 - الهيات، جعفر سبحاني، ج 4، ص 26).
|
