بازگشت

گروه: انتظار فرج
 
 
مرکز پاسخگو:مركز فرهنگي نهاد رهبري در دانشگاه ها
موضوع اصلي:قرآن و حديث
موضوع فرعي:انتظار فرج-وظيفه منتظران
سؤال:درباره انتظار فرج امام زمان(عج) و دليل دعا براي تعجيل فرج ايشان توضيح دهيد.
جواب:

دليل دعا براي تعجيل فرج ايشان، همان عدالت خواهي و حقيقت جويي است كه در فطرت همه ما نهاده شده است؛ زيرا، آن حضرت با ظهور خويش، حق را احيا و عدالت را در جامعه حاكم و مستقر خواهد ساخت. دعا براي ظهور زودتر و سريع تر ايشان، رسيدن به آرمان هايي است كه بشر تشنه نيل به آن بوده است. امّا انتظار؛ باوري است بارور به عمل، كه در زندگي انسان منتظر، در قالب كرداري خاص تجسّم مي يابد، انتظار اعتقادي است در گرو عمل، عمل كردن به آنچه كه فرهنگ انتظار ايجاب مي كند. رسول اكرم(ص) مي فرمايد: {Hافضل الاعمال احمزهاH}؛ {Mبرترين عملها، سخت ترين آن هاست M}، {V(مجمع البحرين فخر الدين طريحي، مقدمه و تصحيح آيةالله شهاب الدين مرعشي نجفي(ره)، ص 297)V}. و در جاي ديگر فرموده اند: {Hافضل اعمال امتي، انتظار الفرج H}؛ {Mبرترين عملها، انتظار فرج است M}، {V(همان، ص 57)V}. نتيجه اين دو مقدمه و يا دو روايت آن است كه انتظار از دشوارترين تكاليف شرعي محسوب مي شود. كشف ويژگي «انتظار» هضم چرايي عظمت پاداش منتظران را آسان تر مي كند. علي(ع) مي فرمايد: {Hالمنتظر لامرنا كالمتشحط بدمه في سبيل الله H}؛ {Mمنتظر امر ما بسان كسي است كه در راه خدا به خون خود غلتيده باشدM}، {V(بحارالانوار، ج 52، ص 123)V}. آمادگي هميشه جوهر اصلي انتظار است و وظيفه قطعي منتظران، انتظار قيام و ظهور مهدي(عج) را در سر داشتن، آمادگي پيشين مي خواهد، آمادگي در: 1- آراستگي به عدالت و تقوا: فرد منتظر بايد به زيور عدالت، تقوا و پارسايي آراسته باشد؛ پيرو واقعي و صديق حضرت ولي عصر(عج) كسي است كه رفتار و مكتب آن جناب را الگوي عملي خود قرار دهد. رسول خدا(ص) در توصيف اوج مجاهدت و تدين منتظران مهدي مي فرمايد: {Hلاحدهم اشدّ بقية علي دينه من خرط القتاد في الليلة الظلماء، او كالقابص علي جمر الغضا، اولئك مصابيح الدجي H}؛ {M... هر يك از ايشان بيش از كسي كه بر زجر پوست كندن درخت خار با دست خالي در شب تاريك يا نگاهداري آتش سوزان چوب درخت تاغ در كف دست صبر مي كند در دينداري خود استقامت و پايداري مي ورزد، به راستي كه آنان چراغ هدايت در شب هاي ظلماني اندM}،{V(بحارالانوار، ج 52، ص 124)V}. اگر فردي بتواند با اجتناب از معاصي و رعايت پرواي الهي، ملكه عدالت را در خود پديد آورد و با ايجاد تعادل در ميان قواي نفساني خود، اركان حيات اخلاقي را در وجود خود نهادينه سازد، آنگاه مي تواند در عصر ظهور كه عصر استقرار عدل ناب و مطلق است، خويشتن را با شرايط نوين تمدن توحيدي مهدوي هماهنگ سازد. 2- آراستگي به بردباري و پايداري: فرد منتظر بايد استقامت بورزد و صبر و حلم پيشه سازد؛ زيرا، با توجه به گزارش تاريخي از عصر ظهور، {V(نگا: اكمال الدين، ج 1، ب 23، حديث 1، الارشاد مفيد، ص 318 و الاحتجاج الطبرسي، ج 2، ص 318)V}. در دوران ظهور فشار زايد الوصفي بر منتظران مخلص و صديق مهدي موعود وارد مي شود، كه مقاومت و پايداري در چنين شرايطي به توان بالاي روحي نيازمند است. منتظران بايد بكوشند تا به درجات بالاي صبر نايل آيند. رسول خدا(ص) به اصحاب خويش فرمودند: «پس از شما كساني مي آيند كه به هر يك از آنان اجر پنجاه نفر از شما را خواهند داد، اصحاب پرسيدند: اي رسول خدا ما در غزوات بدر، احد و حنين با شما بوديم و درباره ما آياتي از قرآن كريم نازل شده است؛ پس چرا به آنان پنجاه برابر ما ثواب داده مي شود؟ حضرت پاسخ گفتند: آنان در شرايطي [بس دشوار ]خواهند بود كه اگر شما در آن شرايط به سر بريد، تحمّل و استقامت آنان را نخواهيد داشت، {V(بحار الانوار، ج 2، ص 131)V}. از اين رو؛ رسول گرامي اسلام مي فرمايد: {Hانتظار الفرج بالصبر عبادةH}؛ {Mچشم به راه فرج داشتن، همراه صبر و استقامت، عبادت است M}، {V(همان، ج 52، ص 145)V}. 3- بهره مندي از دين شناسي بنيادين: فرد منتظر بايد فهم و تلقي صحيحي از دين داشته باشد، مطالعه تاريخ اديان بيانگر اين واقعيت است كه اديان بر اثر عوامل مختلف و با گذشت زمان هاي متمادي، آرام آرام از خلوص نخستين خود فاصله مي گيرند و خطوط اصلي و فرعي آن ها هر يك به نوعي حذف و اضافه، شديد و ضعيف، تبديل و تغيير و تأويل و تفسير مي شوند؛ از همين رو، امام زمان(ع) با بدعت ها مبارزه سختي خواهد كرد، {V(نگا: الارشاد، ج 2، ص 384، بحار، ج 52، ص 338 )V}. چنانكه امير مؤمنان مي فرمايد: «يعطف الهوي علي الهدي، اذا عطفوا الهدي علي الهوي و يعطف الرأي علي القرآن اذا عطفوا القرآن علي الرأي؛ [مهدي موعود] هواهاي نفساني مردمان را به هدايت تبديل خواهد كرد، آن زمان كه مردم هواي نفس را بر هدايت غالب سازند و آراء و نظريات را به قرآن باز خواهد گردانيد هنگامي كه قرآن را به آراي خود باز گردانند، {V(نهج البلاغة، خ 183 و بحارالانوار، ج 8، ص 361، شارحان شيعه و سني نهج البلاغة اين عبارت را ناظر به مهدي موعود دانسته اند)V}. 4- اصلاح طلبي؛ فرد منتظر بايد به سهم خود در راه اصلاح جامعه و استقرار عدالت و رفع ظلم و تعدي بكوشد، آن كه منتظر مصلح جهاني است، خود نيز بايد صالح و مصلح باشد، امر به معروف و نهي از منكر، مبارزه فردي و اجتماعي خصوصاً باحكام جور و سلاطين نقطه بارز مصلح بودن است. امام صادق(ع) مي فرمايد: «{Hليعد احدكم لخروج القائم و لوسهماًH}؛ {Mحتماً هر يك از شما منتظران براي قيام حضرت قائم سلاح فراهم سازد هر چند يك تيرM}، {V(بحار، ج 52، ص 366)V}. به هر روي، منتظر مهدي(عج) در برابر فساد و ستم حكومت هاي جور بي تفاوت نيست و مؤيد آنان نيز نمي باشد پيامبر اكرم(ص) در خصوص وظايف منتظران مهدي مي فرمايد: {Hطوبي لمن ادرك قائم اهل بيتي و هو مقتد به قبل قيامه، يتولي وليه و يتبرأ من عدوه و يتولي الائمة الهادية من قبله، اولئك رفقائي و ذوو ودّي و مودّتي و اكرم امتي عليّ H}؛ {Mخوشا به حال كسي كه به حضور قائم برسد و حال آنكه پيش از قيام او نيز پيرو او باشد، آن كه با دوست او دوست و با دشمن او دشمن و مخالف است و با رهبران و پيشوايان هدايتگر پيش از او نيز دوست است، اينان همنشين و دوستان من و گرامي ترين امت در نزد من هستندM}، {V(بحارالانوار، ج 52، ص 130)V}. توصيه مي كنيم در باب مهدي شناسي و مباحث پيرامون آن كتاب: در انتظار ققنوس، نوشته سيد ثامر هاشم العميدي، ترجمه و تحقيق مهدي عليزاده)V} را كه از سوي مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره) قم در سال 1379 براي نخستين بار به چاپ رسيده است - مطالعه فرماييد. {Sاي مهر طلوع كن كه خوابيم همه # در هجر رخت در تب و تابيم همه S} {Sهر بر زن و بام از رخت روشن و ما# خفاش وشيم و در حجابيم همه S} {V(امام خميني)