جواب:
منتظران حضرت مهدي((عليه السلام)) در اين انتظار عظيم و شكوهمند توجّه به ابعاد عقيدتي و ابعاد عملي دارند كه در اينجا به بيان آنها اشاره مي كنيم.
ابعاد عقيدتي
1. بُعد توحيد
انسان منتظر همواره چشم به راه فرجي است كه به قدرت مطلقه الهي تحقق خواهد يافت.
منتظران بايد هميشه متوجّه درگاه كبرياي الهي باشند و روي دل به سوي خدا كنند و از پيشگاه لايزال طلب گشايش و فرج نمايند. «افضل اعمال امتي انتظار الفرج من اللهبهترين اعمال امّت من انتظار فرج است از نزد خداي عزيز و جليل».
2. بُعد نبوّت
مهدي((عليه السلام)) از اهل بيت پيامبر((صلي الله عليه وآله)) است، او دوازدهمين وصي و جانشين پيامبر((صلي الله عليه وآله)) است آنگاه كه ظاهر گردد پرچم پيامبر اسلام((صلي الله عليه وآله)) را در دست گيرد و به سنّت پيامبر((صلي الله عليه وآله)) عمل كند، و شخص منتظر خود را مسئول عمل به سنّت پيامبر اسلام((صلي الله عليه وآله)) از طريق اهل بيت((عليهم السلام)) مي داند. و در حاكميّت سنّت رسول((صلي الله عليه وآله))تلاش مي كند.
امام صادق((عليه السلام)) مي فرمايد: هر كسي از شما در حال انتظار ظهور حاكميّت دين خدا درگذرد مانند كسي است كه خدمت قائم باشد و در خيمه او... نه بلكه مانند كسي
ـــــــــــــــــــــ
(1)1 - بحارالانوار، ج 52 - 128.
ـ26ـ
است كه در ركاب قائم بجنگد نه به خدا سوگند بلكه مانند كسي كه در ركاب پيامبر((صلي الله عليه وآله))شهيد شده باشد(1).
3. بُعد قـرآن
امر مهم ديگري كه هر منتظري بايد متوجّه آن باشد كتاب خدا قرآن كريم است مهدي((عليه السلام)) زنده كننده همه احكام قرآن است. و منتظران در احياء احكام قرآن و علوم قرآني در ابعاد مختلف تلاش مي كنند. و خود عمل كننده به آن هستند.
4. بُعد امامت
همچنين در احاديث و تعاليم ائمه طاهرين((عليهم السلام)) تأكيد شده است بر اين كه در عصر غيبت راه امامان را بپيمائيد و از تعاليم و احكام آن پيروي كنيد و از قرار گرفتن در خط مخالفان تبرا و بيزاري جوييد و اصل تولي و تبري را در شئون زندگي حاكم كنيد تا از منتظران واقعي باشيد.
5. بُعد عدل
انتظار يعني چشم به راه امامي داشتن كه تصميم دارد جهان را از عدل و داد مملو سازد. پس از آن كه ظلم و جور همه امور را فرا گرفته است. و شخصي كه در انتظار عدل است، به عدل روي مي آورد و به رعايت آن مقيّد بوده و براي حاكميّت آن جهاد مي كند.
6. بُعد معاد
انتظار موعود روابطي بسيار عميق با اصل اعتقادي معاد دارد و بدينسان مي نگريم كه انتظار شاخص منوّر ابعاد عقايد حقّه است تا او نيايد و حكومت عدل را در جهان برپا ندارد عمر جهان به سرنمي رسد و قيامت برپا نمي گردد.
ـــــــــــــــــــــ
1 - بحارالانوار، ج 52 - 126.
ـ27ـ
ابعاد عملي مكتب
1. بُعد دينداري
از ويژگيهاي انسان منتظر دينداري است انسان در دوران غيبت بايد مواظب دين خود و دينداري و صحت اعمال خود باشد.
امام صادق((عليه السلام)) مي فرمايد: براي صاحب الامر غيبتي طولاني است در اين دوران هر كسي بايد تقوي پيشه سازد و به دين حق تمسك بجويد(1).
2. بُعد پارسايي
منتظر علاوه بر تدين و تقوي بايد پارسا باشد و خود را چنان كه آن پيشوا دوست دارد بسازد.
امام صادق((عليه السلام)) مي فرمايد: هر كس در شمار اصحاب قائم باشد بايد چشم به راه باشد و پارسايي پيش گيرد و كردار با ورع داشته باشد(2).
3. بُعد تقيّد مكتبي
انسانيّت و رعايت ارزش انسان تنها و تنها در تعاليم علي((عليه السلام)) و آل علي((عليه السلام))جلوه گر است انسان منتظر مهدي آل محمّد((صلي الله عليه وآله)) چنين است در خط آنان و بلكه خصم هر راه غير آل محمّد است پيامبر((صلي الله عليه وآله)) مي فرمايد: خوشا به حال منتظراني كه به حضور قائم برسند آنان كه پيش از قيام او نيز پيرو اويند با دوست او عاشقانه دوستند و موافق و با دشمن او خصمانه دشمنند و مخالف(3).
4. بُعد امر به معروف و نهي از منكر
ـــــــــــــــــــــ
1 - بحارالانوار، ج 52 - 135.
2 - 52 - 140.
3 - بحارالانوار، ج 52 - 130.
ـ28ـ
يكي از تكاليف عمده ديني امر به معروف و نهي از منكر است با اين دو عمل است كه احكام و فرائض الهي برقرار مي ماند. انسان منتظر نمي تواند در اين باره بي تفاوت باشد و در حديثي پيامبر اكرم((صلي الله عليه وآله)) فرموده است: «طوبي لمن ادرك قائم اهل بيتي و هو مقتد به قبل قيامه» شاخص مهم اين اقتداء انجام فريضه امر به معروف و نهي از منكر است.
5. بُعد اخلاق اسلامي
انسان منتظر بايد داراي اخلاق اسلامي باشد و جامعه اسلامي بايد مظهر اخلاق اسلامي باشد امام صادق((عليه السلام)) فرموده است: هر كس خوش دارد در شمار اصحاب قائم باشد بايد در عصر انتظار مظهر اخلاق نيك اسلامي باشد چنين كسي اگر پيش از قيام قائم((عليه السلام)) در گذرد پاداش او مانند كساني باشد كه قائم را درك كنند و به حضور او برسند پس در دينداري و تخلق به اخلاق اسلامي بكوشيد و در حال انتظار ظهور حق به سر بريد اين(كردار پاك و افكار تابناك) گوارا باد بر شما اي گروهي كه رحمت خدا شامل حال شماست(1).
6. بُعد آمادگي نظامي
مسلمان بايد هميشه آمادگي نظامي و نيروي سلحشوري داشته باشد تا به هنگام طلايع حق به صف پيكار گران مهدي((عليه السلام)) بپيوندد.
امام صادق((عليه السلام)) فرموده است: هر كه از شما براي خروج قائم اسلحه تهيه كنيد اگر چه يك نيزه چون وقتي كه خداوند متعال ببيند كسي به نيّت ياري مهدي((عليه السلام)) اسلحه تهيه كرده است اميد است عمر او را دراز كند تا ظهور را درك نمايد و از ياوران مهدي((عليه السلام)) باشد(2).
ـــــــــــــــــــــ
1 - بحارالانوار، ج 52 - 140.
2 - بحارالانوار، ج 52 - 366.
ـ29ـ
7. نگهبان ايمان
در روزگار غيبت امام((عليه السلام)) و طولاني شدن عصر انتظار ممكن است شبهه هائي در ذهن برخي بيايد با شياطين پنهان و آشكار به سست كردن پايه هاي اعتقادي كساني به ويژه جوانان برخيزند انسان منتظر بايد در رفع شبهات و روشن كردن پوچي آنها بكوشد در احاديث و تعاليم از اهميّت ايمان در عصر غيبت به گونه هايي عجيب ياد شده است و منتظران مؤمن داراي مقام و منزلت شمشير زنان در ركاب پيامبر((صلي الله عليه وآله)) دانسته شده اند از اين بالاتر پيامبر اكرم((صلي الله عليه وآله)) آنان را برادران خود خوانده است.
8. انتظار، تمرين و رياضت
منتظران با اخلاص در مرحله تربيت نفس و خودسازي به امر ديگر پرداخته و آن دور بودن از رفاه و تن پروري است امام صادق((عليه السلام)) مي فرمايد درباره خروج قائم خيلي عجله داريد هان! به خدا سوگند او جامه مويين مي پوشد و نان جوين مي خوردو روزگار قيام او روزگار به كار بردن شمشير است و(جنگ با فاسدان و مفسدان و جباران) و نيز مرگ در سايه شمشير.
او شبانگاهان به دردمندان و نيازمندان سرمي زند و روزها به نبرد در راه دين مي پردازد(1).
9. انتظار عدل و احسان
انسان منتظر بايد در گسترش عدل و احسان بكوشد و در معاملات و حقوق و قوانين خود عدالت را عملي سازد اگر چنين نباشد صدق اينگونه مردم در انتظار از كجا نمودار خواهد گشت.
ـــــــــــــــــــــ
1 - بحارالانوار، ج 52 - 354.
ـ30ـ
10. انتظار شناخت و موضع
هر عقيده اي كه انسان در هر باره اي دارد بايد از روي شناخت و بصيرت باشد اين مسئله در عصر غيبت بيشتر از وقتهاي ديگر اهميّت پيدا مي كند. دختر رُشيد هَجَري شيعه معروف مي گويد: به پدرم گفتم: اي پدر چه بسيار در عبادت خدا رنج مي بري و كوشش مي كني؟ در پاسخ گفت دخترم بعد از ما مردمي مي آيند كه بصيرت و شناختي كه در دين دارند از اين كوششها و رنجها افضل است(1).
11. تحمّل و پايداري
انسان به درستي حق و راه حق را شناخت در راه آن پايداري مي كند امام جعفر صادق((عليه السلام)) از پيامبر اكرم((صلي الله عليه وآله)) روايت كرده: پس از شما مردمي خواهند آمد كه به يك تن از آنان اجر پنجاه تن از شما را خواهند داد اصحاب گفتند: اي پيامبر! ما در جنگهاي بدر و اُحُد و حُنيَن با تو بوده ايم و درباره ما آياتي نازل شده است اين چگونه خواهد بود پيامبر((صلي الله عليه وآله)) فرمود: شما اگر شرايطي كه آنان قرار مي گيرند قرار بگيريد آن تحمّل و شكيبائي را كه آنان دارند نخواهيد داشت(2).
انسان در عصر غيبت بايد داراي شناختي درست و بصيرتي درخشان باشد تا بتواند اعتقاد حق را حفظ كند.
12. پيروي از خط رهبر
هنگام غيبت امام بايد از آداب و احكام امامان پيشين پيروي كرد و راه را چنانكه آنان فرموده اند بپيماييد امام صادق((عليه السلام)) مي فرمايد: هرگاه زمان غيبت فرا رسيد به دستور امامان پيشين چنگ زنيد تا امام آخرين ظهور كند هرگاه روزي رسيد كه امامي از آل
ـــــــــــــــــــــ
1 - بحارالانوار، 52 - 130.
2 - بحارالانوار، ج 52، ص 131.
ـ31ـ
محمّد((صلي الله عليه وآله)) در ميان خود نداشتيد همان اماماني را كه دوست مي داشتيد دوست بداريد و همان كسان را كه دشمن مي داشتيد دشن بداريد و همواره در خط رهبري و ولايت حقه جاي داشته باشيد و صبح و شام در حالت انتظار به سر ببريد تا خداوند ستاره هدايت شما را طالع سازد تا خداوند صاحب دين را برساند(1).
13. انتظار بسيج عمومي
انتظار يك بسيج عمومي است مكتب تشيع علوي در عصر انتظار پيرواني مي خواهد هميشه آماده از نظر قدرتهاي ايماني و روحي و نيروهاي بدني و سلاحي و تمرينهاي عملي و نظامي، پرورشهاي اخلاقي و اجتماعي و سازماندهيهاي سياسي و مرامي داشته باشد.
14. انتظار و ضد انتظار
نمي توان پذيرفت كه دين اسلام و ائمه طاهرين((عليهم السلام)) صبر بر ظلم و ترك امر به معروف و نهي از منكر را براي مسلمين تجويز كرده باشند. ديني كه مي گويد همه كارهاي خير و جنگ در راه خدا در مقايسه با امر به معروف و نهي از منكر مانند آب دهاني است در برابر دريايي موج خيز امر به معروف و نهي از منكر كردن نه اجل كسي را نزديك مي كند و نه روزي كسي را مي كاهد و از همه اينها افضل و برتر گفتن سخن درباره عدل است در نزد حاكم جابر و ستمگر.
15. نقش نيروهاي مردمي
حضور نيروهاي مردمي در تشكيل حكومت مهدي((عليه السلام)) از احاديث و تعاليم دين گرفته شده است و اين امر قابل توجّه است. و منتظران در تلاشند تا نيروهاي مردمي را
ـــــــــــــــــــــ
1 - بحارالانوار، ج 52، ص 133.
ـ32ـ
براي حاكميّت حكومت مهدي((عليه السلام)) آماده كرده و خود در صف مقدّم مبارزه باشند.
مهدي((عليه السلام)) از مردم ياري مي طلبد. يكي از ياران خود را مي خواهد به او مي فرمايد به نزد مردم مكّه برو و بگو: اي مكيان من فرستاده مهدي ام.
مهدي مي گويد: ما خاندان رحمت هستيم.
ما ذريه محمّد((صلي الله عليه وآله)) از سلاله پيامبرانيم ظالمان به ما ستم كردند و بر ما جفا روا داشتند و از هنگام درگذشت پيامبر((صلي الله عليه وآله)) تا امروز حق ما را از ما ستاندند اكنون من از شما ياري مي طلبم به ياري من بشتابيد(1).
16. حضور شيعه در صحنه
شيعه بايد همواره حضور اعتقادي و اجتماعي خويش را تشكيلات سياسي و نظامي يعني در واقع حضور شيعي خويش را در صحنه تاريخ نگاه دارد تا سرانجام به هنگام ظهور در محل جريان اصلي خود قرار گيرد.
هنگامي كه قائم قيام كند خداوند شيعيان را از همه شهرها نزد او گرد مي آورد(2). هنگامي كه قائم قيام كند خداوند هر عيبي و نقصي را از شيعيان برطرف مي كند و دلهاي آنان را چنان پاره هاي فولاد مي گرداند قدرت هر مرد از آنان را به اندازه قدرت چهل مرد قرار مي دهد و آنگاه آنان حاكمان و فرمانروايان زمين خواهند بود و سران بزرگوار جهان(3).
17. پرهيز از يأس و مبارزه با آن
لازم است كه منتظران حكومت توحيد و عدل از هيچ امري و عاملي به ويژه از طول كشيدن عصر غيبت و فزون شدن قدرت كاذب قدرتمندان جهان يأس به دل راه ندهند.
ـــــــــــــــــــــ
1 - بحارالانوار، ج 52، ص 307.
2 - بحارالانوار، ج 52، ص 291.
3 - بحارالانوار، ج 52، ص 37.
ـ33ـ
«انتظروا الفرج و لاتياسوا من روح الله فان احب الاعمال الي الله انتظار الفرج(1) چشم به راه رسيدن فر
|
