بازگشت

گروه: اصحاب و ياران
 
 
مرکز پاسخگو:مؤسسه پيوند با امام
موضوع اصلي:مهدويت
موضوع فرعي:مهدويت
سؤال:كساني كه جزء ياران امام زمان(عج) هستند چه كارهايي به غير از واجبات انجام دادند كه به اين درجه رسيده اند؟


جواب:



در روايات عمدهترين خصال ياوران امام زمان (عج) چنين توصيف شده است: 1- صلابت و استواري در ايمان، 2- قوت عقلي، 3- نيروي بدني. چگونه ميتوان از ياران امام زمان(عج) بود؟پاسخ اين سؤال را آيه 200 سوره آل عمران بيان فرموده: يا أَيُّهَا اَلَّذِينَ آمَنُوا اِصْبِرُوا وَ صابِرُوا وَ رابِطُوا وَ اِتَّقُوا اَللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ اي كساني كه ايمان آوردهايد، صبر كنيد و يكديگر را به صبر واداريد و مرابطه نماييد و تقوا و خاترسي را پيشه سازيد، باشد كه رستگار شويد.

امام باقر (ع) در تفسير اين آيه شريفه ميفرمايند: صبر كنيد بر اداي فرايض (يعني در انجام تكاليف الهي استقامت داشته باشيد) و با دشمنان پايداري كنيد و با امامتان (كه انتظارش را ميكشيد) مرابطه نماييد،(1) و مرابطه با امام زمان (عج) يعني خود را به رشته ولايتو بستن و بر خدمت و پيروي و ياري او گردن نهادن و اين يكي از اركان ايمان است كه آدمي خود را به امام خويش مربوط سازد و از او جدا نشود. همچنين بايد كارهايي انجام دهيم كه آن حضرت و اصحابشان انجام ميدهند.قرآن راجع به حضرت مهدي و اصحاب ايشان ميفرمايد: اَلَّذِينَ إِنْ مَكَّنَّاهُمْ فِي اَلْأَرْضِ أَقامُوا اَلصَّلاةَ وَ آتَوُا اَلزَّكاةَ وَ أَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَوْا عَنِ اَلْمُنْكَرِ كساني كه اگر در زمين به آنان توانايي دهيم نماز را بپا داشته و زكا (به مستحق) بخشيده و به معروف امر نموده و از منكر نهي كنند،(2).

امام باقر (ع) در تفسير اين آيه ميفرمايند: اين آيه براي آل محمد است، مهدي (عج) و اصحاب او،(3). در نتيجه اگر ما هم ميخواهيم از اصحاب و ياران آن حضرت باشيم، بايد به اين امور اهتمام ورزيمبراي اين كه از ياران واقعي امام زمان (عج) باشيم، بايد از رهنمودهايي كه در زيارت حضرت مهدي (عج) در روز جمعه آمده استفاده كنيم. در آن زيارت شريف ميخوانيم از خدا ميخواهم كه: ان يجعلني من المنتظرين لك والتابعين والناصرين لك علي اعدائك از كساني باشم كه در اظار مهدي (عج) و پيروان و ياري كنندگان عليه دشمن تو قرار گيرم. در اين فراز از زيارت سه عنوان آمده است: 1- انتظار، 2- تبعيت، 3- نصرت.

حالت انتظار، حالت آمادگي است آمادگي فكري، روحي و داشتن برنامه براي رسيدن به هدف.

مرحله دوم تبعيّت است تبعيت از آرمانهاي موعود و تخلّق به آن اخلاق پسنديده و صفات مورد نظر امام (ع) كه در تعليمات ائمه (ع) ديده ميشود. مؤمن منتظر تابع فرمانده است نه آن كه به هواهاي خويش اقتدا كند و چنين است كه در دعاي غيبت ميخوانيم: و قوّنا علي طاعته بتنا علي متابعته. خدايا مرا بر اطاعت وي توانا و بر پيروياش ثابت قدم بدار و مرا بر اين امر (انتظار) شكيبا گردان تا آن كه شتاب در آنچه تو تأخيرش را ميخواهي و تأخير در آنچه تو شتاب كردهاي نخواهم و از آنچه پوشيدهاي جستوجو نكنم و بحثي در آنچه پنهان ني نداشته باشم و با تو در تدبيرت منازعه نكرده و نگويم چگونه و چرا ولي امر ظهور نميكند؟. مرحله سوم نصرت است. عاشق راحتي معشوق را ميخواهد نه راحتي خويش را و براي اين است كه عاشق منتظر، تلاشگر است. در اين مشكلات موجود نيز منتظران واقعي، بيتفاوت نيستند و به اندازه توان خويش، در دعوت به حق ميكوشند تا شايد همراهاني براي اين راه طولاني آمادهد.

مسائلي ديگر چون اُنس با ولي عصر (عج) و توسل به او و اهداي ثواب اعمال نيك به آن حضرت و دعا براي آن وجود عزيز، از روشهايي است كه متحلّي كننده صفات يك منتظر خوب است. آنچه مهم است اين كه سطح درك و انديشه خويش را در موارد ياد شده بالا ببريم و از موضع صحيحتربنگريم. براي مثال توسل نبايد وسيلهاي براي رسيدن به خواستههاي محدود خودمان باشد گرچه آن مهربان از اين خواستهها نيز غافل نيست. خواندن گفتارهاي آن امام (ع) كه جمعآوري شده و ذكر ديدارهاي شيرين معنوي آن عزيز ما را به مطلوبات موعود (عج) بيشتر آشنا ميسازد الف) ياران امام سنگهاي زيرين انقلاب جهانياند همان گونه پيامبر (ص) با همراهي مهاجرين و انصار رسالت خود را به انجام رساند و علي (ع) با مجاهدت افسران رشيدش حماسههاي بزرگ آفريد. حضرت مهدي (عج) نيز با همكاري مردان نمونه عدالت را به جهان باز خواهد آورد. و منع ديني ما، بر جايگاه والاي آن جوانمردان اشارتها دارد. امامان (ع) همواره آرزومندي همراهي آن حضرت بودند و به اين موضوع متذكر شدهاند. خدايا درود بفرست بر مولا و سرورم صاحب الزمان و مرا از ياران و پيروان و حاميان او قرار ده و از آنان كه در ركابش، شربت شهادت مينوشند با شوق و رغبت بي هيچ گونه كراهت.،(4). و در روايات عدد ياران مهدي (ع) سيصد و سيزده نفر ياد شده است.

امام صادق (ع) ميفرمايد: كأني أنظر الي القائم علي منبر الكوفة و حوله اصحابه ثلاث مائة و ثلاث عشر رجلاً علي عدة اهل البدر گويا مينگرم قائم را بر منبر كوفه و سيصد و سيزده نفر يارانش، كه پيرامونش گرد آمدهاند، به شمار اهل بدر،(5)اين روايات بطور مستفيض از ائمه ما رسيده است در متون عامه نيز در عدد ياران مهدي شمار ياد شده آمده است.

براي آگاهي بيشتر در اين زمينه ر. ك: 1. بحارالانوار، جلد 52، ص 341.

2. منتخب الاثر في الامام الثاني عشر، لطفالله صافي، ص 166 3. كمالالدين و تمام النعمه، ص 672.4. الغيبة، نعماني، ص 307.

البته در برخي از روايات ياران مهدي ده هزار نفر ياد شده و تا آنان گرد نيايند قيام صورت نميگيرد. در اين مورد ابيبصير از امام صادق (ع) نقل ميكند: لا يخرج القائم (ع) حتي يكون تكملة الحلقة. قلت: كم تكمله الحلقه. قال: عشرة الآف تا حلقه كامل نگردد قائم خروج نميكند گفتم: كامل شدن حلقه به چند نفر است؟ فرمود: ده هزار نفرناگفته نماند كه در روايات عدد ياران گاهي كمتر و در برخي فزونتر ياد شده است.

آنچه كه بنظر ميرسد 313 نفر از ياران عادي حضرت نيستند، بلكه احتمال ميرود اين گروه اندك فرماندهان و وزيران امام باشند كه در آغاز هستههاي اصلي نيروها را بر عهده دارند. از اين گروه در روايت به نقباء و خواص و ذخر الله تعبير شده است،(6). و اين گروه از صنف ژاد ويژه نيستند، بلكه از گروهها و نژادهاي گوناگون ميباشند. از اقاليم الارض و من اقصي البلاد ند.،(7). و اينكه آيا تا حال اين عدد از ياران بوجود نيامده است. چنانكه قبلاً اشاره شد اولاً: كميّت عدد ياران در روايات مختلف است. ثانياً: اين ياران كه هسته اصلي هضت را تشكيل ميدهند بعد از گزينش مختلف بوجود ميآيند. طالوت كه در روايات ياران مهدي به ياران او تشبيه شدهاند در نبرد با جالوت لشكريانش را با تشنگي آزمود. عدّهاي نتوانستند از امتحان سربلند بيرون آيند. اما عدهاي با ايمان فكري و بصيرت واقعي كه داشتندستند صبورانه اين آزمايش را تحمل كنند.

امتحان و گزينش براي ياران حضرت مهدي (ع) كمتر از آن امتحان نيست.

امام صادق (ع) ميفرمايد: دوران غيبت قائم چنان به درازا خواهد كشيد، تا حق در خلوص خود رخ نمايد و ايمانهاي خالص از ناخالص، جدا شود، كساني كه سرشت ناپاك داشته و ترس آن است كه به هنگام پيروزي دولت قائم، منافقانه خود را در صف مؤمنان جاي دهند، پيش قيام مهدي (ع از آن جدا شوند.،(8).

و به ميزان درجات ايمان و گذر از آزمونها منتظران متمايز ميشوند. باز امام صادق (ع) در اين مورد ميفرمايد: در وقت ظهور، برخي ياران شب در بستر ناپديد ميشوند و فرداي آن در مكهاند. و گروهي، روز در آسمان ره ميسپارند. گفتم فدايت شوم كدام يك ايمانشان بيشت؟ فرمود: آن كه در آسمان حركت ميكند،(9).

بنابراين ياران آنحضرت داراي صفات و ويژگيهاي خاصي دارند كه بعد از گذر از آزمونهاي مختلف و امتحانهاي سخت به اين مراحل ميرسند. به چند مورد از اين ويژگيهاي ياران امام اشاره ميشود1. بصيرت و آگاهي: ياران امام مهدي (ع) در بصيرت و درايت سرآمدند در فتنههايي كه زيركان در آن فرو ميمانند هوشيارانه راه جويند. حتي اذا وافق القضاء انقطاع مدة البلاء حملوا بصائرهم علي اسيافهم و دانوا لربّهم بامر واعظهم چون فرمان خدا آزمايش را به سر آورد، شيرها در راه حق آختند و بصيرتي را كه در كار دين داشتند آشكار كردند. طاعت پروردگارشان را پذيرفتند و فرمان واعظشان را شنيدند،(10).

2. خداجوئي. توحيد و خداجوئي سرلوحه عقايد و خصال ياران مهدي است.

مرداني كه گويا دلهايشان پارههاي آهن است. غبار ترديد در ذات مقدس خداي، خاطرشان را نميآلايد.،(11).و اوصاف ديگر مانند، عبادت و بندگي، حافظان حدود الله، شجاعت، ايثار و مواسات، فرمانبري، كه ياران حضرت مهدي (ع) دارا خواهند بود.

ب) 313 نفر از ياران حضرت مهدي (ع) علّت تامه براي قيام آنحضرت نميباشد بلكه سائر علل و شرايط را نيز بايد در ظهور امام منظور داشت، كه در كتب مربوط آمده است از جمله، اراده و خواست خداوند براي ظهور آن حضرت ميباشد.براي آگاهي بيشتر در اين زمينه ر. ك: 1. عصر ظهور، علي كوراني.

2. دادگستر جهان، ابراهيم اميني.

3. امامت و مهدويت، صافي گلپايگاني.

4. چشم به راه مهدي، جمعي از نويسندگان مجلّه حوزه.

براي اين كه انشأالله در زمره اصحاب امام زمان (عج) باشيم لازم است دو سير را انجام دهيم: الف) سير نظري يعني شناخت صحيح و اساسي دين و پيراستن از آنچه غيردين است. ين كار با تدبير عالمانه در قرآن و روايات مأثور از اهلبيت (ع) حاصل ميگردد. همچنين با مطالعيق و برنامهريزي شده كتابهايي كه اهل فن و اسلام شناسان در مورد اسلام نوشتهاند (مانند كتابهاي شهيد مطهري و علامه طباطبايي).) سير عملي اين كار با تقيد به احكام ظاهري شريعت و به جا آوردن آداب انجام ميپذيرد. اهتمام به واجبات و پرهيز از محرمات بزرگتريناين حركت است. عات تقوا در همه شؤون فردي و اجتماعي بزرگترين عامل قرب انسان به خداوند و اولياي او است. خواندن دعاي عهد در هر روز و آماده بودن واقعي براي ظهور امام مان (عج) از جمله موحبات اتصال به آن عروةالوثقي است. مسلماً كسي كه اين چنين اصحاب آن حضرت خواه بود چرا كه من احب قوماً فهو منهم كسي كه دوستدار مردمي باشد از جمله آنان محسوب خواهد شد.

عمل به دستورات دين اسلام يعني انجام واجب، پرهيز از كارهاي حرام، رعايت حجاب و. تأثير زيادي در جلب عنايت حضرت ولي عصر (عج) دارد.

منتظر واقعي مهدي (عج) بايد چندين خصوصيت داشته باشد: 1- عمل به تكاليف ديني منتظر واقعي بايد تمام وظايف ديني و احكام الهي را انجام دهد در مرحله اول نه يك واجب از او ترك شود و نه يك حرام از او صادر شود.

2- محزون بودن به علت محروم بودن از زيارت آن وجود مبارك عزيز علي ان اري الخلق و لاتري و لا اسمع لك حسيساً و لا نجوي. بر من گران است كه خلق را ببينم و تو ديده نشوي و سخن آشكار و پنهان تو را نشنوم،(12).

3- انتظار فرج آن حضرت، در روايات متعدد داريم كه در زمان غييبت امام زمان (ع) بهترين اعمال انتظار فرج است سفينةالبحار شيخ عباس قمي ماده نظر اينجا نياز به توضيح دارد كه چرا بهترين اعمال انتظار فرج است. فرج يعني، نصرت و پيروزي و گشايش و مقصود نصرت و پيروزي حكومت عدل علوي بر حكومتهاي كفر و شرك و بي داد است پيروزي عدل گستري كه به رهبري امام عصر (عج) تشكيل ميگردد بنابراين انتظار فرج يعني انتظار تحققيافتني اين آرمان بزرگ و جهاني است و منتظر حقيقي كسي است كه حقيقتاً خواهان تشكيل چنين حكومتي باشد و اين خواسته گاه جدي و راست است كه شخص منتظر عامل به عدل و گريزان از ستم و تباهي باشد و گرنه انتظار فرج در حد يك ادعا و شعار بي محتواباقي خواهد بود ازاينرو در روايات آمده است كه انتظار فرج خود فرج است زيرا كسي كه حقيقتاً منتظر فرج و ظهور حجت خدا و تأسيس حكومت عدل گتر اوست زندگي خود را بر پايه عدل و داد استوار ميسازد و او انساني است كه حضور و غيبت امام در نحوه رفتار و سير و سلوكش تفاوتي ندارد و قبل از تشكيل حكومت عدل او چنين حكومتي را در زندگي خود پايدار ساخته است بنابراين انتظار فرج حقيقي ريشه در معرفت به حق و عدلو ايمان و عشق به آن دارد و آثار آن نيز در عمل نمايان ميگردد و چنين حقيقت اصيل و عميقي با لفظ و شعار به دست نميآيد و با بي تفاوتي و بي اعتنايي ن