بازگشت

گروه: مهدويت
 
 
مرکز پاسخگو:فرهنگ ومعارف قرآن
موضوع اصلي:مهدويت
موضوع فرعي:مهدويت
سؤال:آيا خصوصيات دوران امام زمانغ، در قرآن يا روايات آمده است؟ لطفاً توضيح دهيد.


جواب:

از قرآن مجيد، و نيز روايات معصومين: خصوصيات فراواني براي عصر ظهور استفاده ميشود كه در اين جا به بعضي از آنها اشاره ميشود:

الف ـ غلبة اسلام بر همة اديان: از جمله ويژگيهاي عصر ظهور امام زمانغ غلبة اسلام بر ساير اديان و مذاهب است، و اين وعدهاي است كه قرآن مجيد، به صراحت به مسلمانان داده است: هُوَ الَّذِيَّ أَرْسَلَ رَسُولَهُو بِالْهُدَيَ وَدِينِ الْحَقِّ لِيُظْهِرَهُو عَلَي الدِّينِ كُلِّهِي وَلَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ (توبه،33) او كسي است كه رسولش را با هدايت و آيين حق فرستاد تا او را بر همة آيينها غالب گرداند، هر چند مشركان كراهت داشته باشند. اين آيه با اندكي تفاوت در دو مورد ديگر نيز آمده است: (سوره صف، آية 9) و (فتح، آيه 28). در اين آيه تصريح شده است كه اسلام، روزي سراسر جهان را فرا خواهد گرفت و بديهي است كه اين وعده، تا كنون تحقق پيدا نكرده است. از امام صادقدر تفسير اين آيه چنين نقل شده است: به خدا سوگند! هنوز محتواي اين آيه تحقّق نيافته است، و تنها زماني تحقق ميپذيرد كه قائم خروج كند، در وقتي كه او قيام كند، كسي كه خدا را انكار نمايد، در تمام جهان باقي نخواهد ماند.(تفسير نورالثقلين، علامه حويزي، ج 2، ص 211 / تفسير نمونه، آيت اللّه مكارم شيرازي و ديگران، ج 7، ص 373.) مرحوم طبرسي در تفسير مجمع البيان از امام باقر7 در تفسير آيه، چنين نقل ميكند: وعدهاي كه در اين آيه است، به هنگام ظهور مهدي از آلمحمد6 تحقق پيدا ميكند و در آن روز هيچ كس در روي زمين نخواهد بود، مگر اين كه به حقّانيت محمد6 اقرار ميكند.(تفسير مجمع البيان، علامه طبرسي، ج 5ـ6، ص 25، نشر كتابفروشي اسلاميه.)

ب ـ حكومت و فرمان روايي زمين، به دست بندگان صالح خواهد بود. در عصر ظهور حضرت مهديغ بندگان صالح در سراسر دنيا حكومت ميكنند و اين وعدهاي است كه قرآن داده است: وَ لَقَدْ كَتَبْنَا فِي الزَّبُورِ مِن بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الاْ ?َرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّـَـلِحُونَ (انبيأ،105) ما در زبور بعد از ذكر، ]تورات[ نوشتيم كه بندگان صالح من، وارث ]و حاكم[ زمين خواهند شد. در روايات، اين آيه، به ياران حضرت مهديغ تفسير شده است. در مجمع البيان از امام باقر7 نقل شده است: بندگان صالحي را كه خداوند در اين آيه، به عنوان وارث زمين ياد ميكند، ياران مهديغ در آخر الزمان هستند.(مجمع البيان، همان، ص 7ـ8، ص 66.)

ج ـ عدل و دادگري در زمين اجرا ميگردد: از خصوصيات عصر ظهور حضرت مهديغ برپا داشتن عدل و دادگري است. در پرتو عمل به دستورات اسلام، امنيت، صلح و آرامش، در زمين ايجاد ميگردد، ظلم و ستم قطع ميشود، بركت و توسعه روزي در آن زمان، براي توده مردم فراهم ميگردد، فقير و مستمند در جامعه پيدا نميشود. قرآن در اينباره ميفرمايد: اعْلَمُوَّاْ أَنَّ اللَّهَ يُحْيِ الاْ ?َرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا(حديد،17) بدانيد كه خداوند زمين را بعد از مرگ آن زنده ميكند. امام باقر7 فرمود: منظور زنده شدن زمين به وسيلة عدالت است، بعد از آن كه با جور و ظلم مرده باشد.(تفسير نور الثقلين، علامه حويزي، ج 5، ص 243 / به نقل از روضه كافي.)

در حديث ديگري آن حضرت فرمود: خداوند زمين را به وسيله حضرت مهديغ زنده ميكند، بعد از آن كه مرده باشد و منظور از مردن زمين، كفر اهل آن است و كافر مرده است.(تفسير صافي، فيض كاشاني، ج 5، ص 135، نشر موسسه اعلمي / تفسير نمونه، آيت اللّه مكارم شيرازي و ديگران، ج 23، ص 343.)

در واقع زمين داراي دو حيات است حيات مادّي كه منظور فراواني نعمت و بركت در روزي است، و حيات معنوي كه مراد، اقامه عدل و ايجاد امنيت و آسايش و توجه به خدا و معنويات است كه هر دو نوع آن در زمان ظهور امام زمانغ تحقّق ميپذيرد.

'ûـ غلبه مستضعفان بر مستكبران: از جمله وعدههاي خداوند، پيروزي حق بر باطل است. در آيه 5 قصص ميخوانيم: وَ نُرِيدُ أَن نَّمُنَّ عَلَي الَّذِينَ اسْتُضْعِفُواْ فِي الاْ ?َرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَغمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَ َرِثِينَ اراده ما بر اين قرار گرفته است كه به مستضعفان نعمت بخشيم، و آنها را پيشوايان و وارثان روي زمين قرار دهيم. در حديثي از اميرالمؤمنينروايت شده كه فرمود: اين گروه آلمحمد6 هستند كه خداوند، مهدي آنها بعد از زحمت و فشاري كه بر آنها وارد ميشود، بر ميانگيزد و به آنها عزّت ميدهد، و دشمنان آنها را ذليل و خوار ميكند.(تفسير نمونه، آيت اللّه مكارم شيرازي و ديگران، ج 16، ص 18، نشر دارالكتب الاسلامية / به نقل از تفسير نورالثقلين، ج 4، ص 110.) در روايات، خصوصيات فراواني براي عصر امام زمانغ آمده كه از حوصله اين پاسخ خارج است.